Hamit KARA
Türkiye ve İstanbul'un Nüfusu
Ülkemiz geneli değerlendirmeye dair birçok başlık ve parametre var şüphesiz. Nüfus artış ya da azalışlarının ekonomik, sosyal, politik ve diğer birçok sebebi olabilmektedir. Bu çalışmada esasında TUİK raporlarından biraz analiz edilerek de ulaşılabilecek veriler ve değerlendirmelere yer verilecektir. Sebep ve sonuçlar ile ilgili değerlendirmelere kısmen yer verilmeye gayret edilecektir. TUİK tarafından açıklanan verilere göre Türkiye nüfusu 2019 yılında 83 milyon 154 bin 997 kişi oldu. Önceki yıla göre 1 milyon 151 bin 115 kişi artmıştır. Erkek nüfus 41 milyon 721 bin 136 iken; kadın nüfusu 41 milyon 433 bin 861 kişi olarak gerçekleşti.
2018 yılında binde 14,7 olan nüfus artış hızı oranı 2019 yılında binde 13,9 olarak gerçekleşti. Esasında nüfusumuz artış göstermekle beraber artış hızında düşüş yaşlanmıştır. Bu durum belki de gelecek için yapılan çeşitli nüfus projeksiyonları için anlamlı olacaktır. Türkiye’de nüfusun %92,8’i İl ve İlçe merkezlerinde yaşamaktadır. Bu oran 2018 yılında % 92,3 olarak gerçekleşmişti. Bu oranlar kırsaldan kentlere göçün hala yoğun şekilde olduğunu göstermektedir. Bu duruma önlem olarak kırsal kalkınma politikalarının gözden geçirilip bu gidişatı tersine çevirecek politikalar ile kentlerdeki ekonomik yükü de hafifletmeye yardımcı olacak önlemler alınmalıdır. Türkiye’nin en kalabalık 5 ili; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya oldu. Nüfusu en çok artan iller, 2018 yılında Antalya, Ankara, İstanbul, Şanlıurfa ve İzmir iken; 2019 yılında bu sıralama İstanbul, Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir şeklinde gerçekleşti. Türkiye’de 1.151.115 kişilik nüfus artışının 950.139’u 10 büyükşehirde gerçekleşmiştir. Buna karşın Büyükşehir olup nüfusu azalan büyükşehirler ise Erzurum ve Ordu illeri olarak gerçekleşti. 30 Büyükşehir içerisinde nüfusun yoğun olarak arttığı iller yine ilk 5’te yer alan kentlerdir (İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya) Nüfusu en az olan ilimiz ise Bayburt yerine Tunceli ili olmuştur. 27 ilde toplamda 121.966 kişilik azalma gerçekleşmiştir. Nüfusun azaldığı bölgeler Doğu ve Batı Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu Bölgeleri olmuştur. Nüfus artışının % 39,2’si (451.543 kişi) İstanbul ilinde gerçekleşmiştir. Türkiye’de nüfus artışı kırsaldan kentlere doğru olmuştur, kentlerde ise genellikle büyükşehir olan ve görece gelişmiş illere doğru gerçekleşmiştir. Ülke geneli hakkında bu kadar bilgi ile iktifa edip İstanbul özelinde 2019 yılı nüfus verileri üzerinde biraz değerlendirme yapmak faydalı olacaktır. İstanbul’un Türkiye’nin en kalabalık kenti unvanını uzun süre koruyacağı aşikârdır. Türkiye’de yaşayan her 100 bireyden 18’i İstanbul’da yaşamaktadır. Bununla birlikte Yabancı olup çeşitli statülerde ülkemizde kalan kişilerden 1 milyon 45 bin civarında kişi ve yine yabancı olup illegal yollardan İstanbul’da yaşayan binlerce kişiyi de dâhil etmeden toplamda 16,5 milyon kişi yaşamaktadır. İstanbul’da önceki yıla göre 451. 543 kişilik artış meydana gelmiştir. Son beş yıllık nüfus artış verileri değerlendirildiğinde İstanbul’da olabilecek artış ortalama 150-250 bandında iken 2018 (38.493 kişi) ve 2019 (451.543 kişi) yılı artış verileri de şaşırtıcıdır. Bu duruma dair çeşitli değerlendirmeler varsa da bilimsel bir gerçekliği tespit edilememiştir. Türkiye’nin en kalabalık ilçesi unvanı önceki yıllarda Çankaya ilçesinde iken bu dönem Esenyurt ilçesine geçti. İstanbul’un en büyük 5 ilçesinin (Esenyurt, Küçükçekmece, Bağcılar, Pendik ve Ümraniye) toplam nüfusu 3 milyon 914 bin olarak gerçekleşmiştir. İstanbul’un en büyük 5 ilçesi, Esenyurt (954.579), Küçükçekmece (792.821), Bağcılar (745.125), Pendik (711.894) ve Ümraniye (710.280) iken; en küçük 5 ilçesi ise, Adalar (15.238), Şile 837.692), Çatalca (73.718), Beşiktaş (182.649) ve Silivri (193.680) olmuştur.  Türkiye’de nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 108 iken; İstanbul’da bu rakam 2.987 olarak gerçekleşmiştir. İstanbul ilçelerinden nüfus yoğunluğu en yüksek olan 5 ilçe, Güngören (41.349), Gaziosmanpaşa (40.997), Bahçelievler (35.945), Bağcılar (32.397) ve Bayrampaşa (30.526) iken; nüfus yoğunluğu en düşük olan 5 ilçe ise, Şile (47), Çatalca (65), Silivri (226), Arnavutköy (624) ve Beykoz (801) şeklinde olmuştur. Böylelikle Nüfus yoğunluğu yönünden Türkiye ortalamasının altında sadece 2 ilçe (Şile ve Çatalca) bulunmaktadır.  İstanbul ilçeleri içerisinde nüfus artışı en çok Esenyurt ilçesinde olup, 63.459 kişi olarak gerçekleşmiştir. En düşük nüfus artışı ise 110 kişi ile Güngören ilçesi olmuştur. Buna karşılık nüfusu azalan tek ilçe ise 881 kişi ile Adalar olmuştur.  Türkiye genelinde nüfus hareketi kırsaldan kentlere ve kentler içerisinde ise gelişmiş büyükşehirlere doğru olurken; İstanbul’da ise bu durum tersine daha merkezi yerleşim yerlerinden görece yeni olan yerleşim bölgelerine ((en çok nüfus artışı gösteren 5 ilçe)Esenyurt, Başakşehir, Kadıköy, Sancaktepe, Küçükçekmece) doğru gerçekleşmiştir. Nüfus kent kavramının temel belirleyeni olmuş ve olmaktadır. Zira nüfus yoğunluğu beraberinde insan ilişkilerini yoğunlaştırarak sosyal, ekonomik ve diğer insani ihtiyaçları doğurur ve bu ihtiyaçların giderilmesini kolaylaştırır. Fakat ölçek kavramı kentlerin yönetilmelerinde önemli bir göstergedir. Belli büyüklüklerin üstündeki kent ya da yönetim birimlerinin çözümü daha zor olan sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda İstanbul’un hâlihazırda var olan sorunlarının büyük çoğunluğu var olan nüfus yoğunluğundan kaynaklanmaktadır. Bu tür sorunlar artık sadece İstanbul ile sınırlı değildir zira Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya gibi diğer kentlerde de bu sıkıntılar görülmektedir. Yaşanan bu nüfus hareketlerinin yerinde ve etkili politikalar ile kontrol edilip yerinde kalkınma ilkesi ile yönetilmesi gerekmektedir. Aksi durumda Türkiye ciddi ve büyük sorunları olan birkaç başat şehir dışında verimsiz ve atıl kentler ülkesi haline dönüşebilir. Kırsalda tarım ve hayvancılığın desteklenerek başta kentlere göçün önlenmesi ve akabinde tersine göçün teşvik edileceği programlar uygulanarak dengeli bir kalkınma modeli oluşturulabilir. Herhangi Bir Bey... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1788 kez okundu
YorumlarHenüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||