Hamit KARA

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Dünya, tarih boyunca insanoğlu tarafından hayatta kalabilmek için atılan adımlar sayesinde, gelişmektedir. Bu gelişme hem sosyal hem de ekonomik anlamda insan faaliyetleri çevresinde gelişmektedir. Bu yönüyle insanın diğer canlılardan ayrılan özelliği olan akıl yoluyla geliştirme ve doğadan faydalanma etkili olmuştur. Dünya üzerinde 200’ü aşkın devlet ve topluluk gün geçtikçe nüfus olarak büyümekte ve yayılmaktadır. Şüphesiz ki bu büyüme ve yayılma bir düzen içerisinde çeşitli kurallar ile sağlanabilmektedir. Aksi taktirde kaos kaçınılmaz olur.

Dünya’da yaşanan acı savaşlar sonucu oluşturulan ve en kapsamlı olan Birleşmiş Milletler (BM) ülkeler üstü bir rol ile dünya barışı ve düzenine katkı sunmak üzere tasarlansa da günümüzde bu işler bir durum değil gibi görünmektedir.

Birleşmiş Milletler (BM), 1945 yılında kurulan uluslararası bir örgüttür. Merkezi New York'ta bulunan BM'nin temel amaçları barışı korumak, insan haklarını geliştirmek ve uluslararası iş birliğini güçlendirmektir.

Birleşmiş Milletler kısaca şu şekildedir:

Üyelik: BM'ye bağımsız ülkeler üye olabilir. Günümüzde 193 üye ülke bulunmaktadır.

Organları: Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Vesayet Konseyi, Uluslararası Adalet Divanı ve Genel Sekreterlik olmak üzere 6 temel organı vardır.

Genel Kurul: BM'nin en geniş çaplı organıdır. Her üye ülke eşit temsil edilir ve kararlar oyçokluğu ile alınır.

Güvenlik Konseyi: Barışın korunması ve güvenliğin sağlanmasından sorumludur. 5 daimî üye (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve 10 geçici üyeden oluşur.

İşlevleri: Uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması, insan haklarının geliştirilmesi, ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi gibi alanları kapsar.

Birleşmiş Milletler, küresel sorunların çözümünde önemli bir platform olarak işlev görmektedir. Üye ülkeler, örgütün kararlarına uymakla yükümlüdür. BM ile birlikte işletmeler, hükümetler, sivil toplum kuruluşları ve bireyler, kendi sorumlulukları çerçevesinde sürdürülebilirliği hayata geçirmekle yükümlüdür.

Sürdürülebilirlik, kaynakların bugünün ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak kullanılması ve korunması anlamına gelir.

Çevresel Sürdürülebilirlik: Çevrenin korunması, doğal kaynakların akılcı kullanımı, kirliliğin azaltılması ve atıkların geri dönüştürülmesi gibi konular.

Ekonomik Sürdürülebilirlik: Uzun vadede ekonomik büyüme ve refahın sağlanması, işsizliğin azaltılması, yoksulluğun ortadan kaldırılması.

Sosyal Sürdürülebilirlik: Toplumsal eşitlik ve adaletin gözetilmesi, temel insan haklarının korunması, sağlık ve eğitim hizmetlerinin yaygınlaştırılması.

Kurumsal Sürdürülebilirlik: Şeffaf, hesap verebilir ve katılımcı yönetişim mekanizmalarının oluşturulması. Sürdürülebilirlik, çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla birlikte ele alınması gereken bütüncül bir yaklaşımdır. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri de bu çerçevede küresel ölçekte sürdürülebilirliğin sağlanması için yol gösterici niteliktedir. Sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanması için BM önemli bir misyona sahiptir.

Kalkınma, bir ülkenin veya bir toplumun ekonomik, sosyal, teknolojik ve kurumsal yapısının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi sürecidir.

Ekonomik Kalkınma: Kişi başına düşen milli gelirin artırılması, sanayi sektörünün geliştirilmesi, tarımda verimlilik ve üretimin artırılması, altyapı yatırımlarının güçlendirilmesi

Sosyal Kalkınma: Eğitim ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, gelir dağılımının iyileştirilmesi, sosyal adalet ve fırsat eşitliğinin sağlanması, yaşam kalitesinin yükseltilmesi

Kurumsal Kalkınma: Devlet kurumlarının etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması, hukuk sisteminin güçlendirilmesi, yönetişimin iyileştirilmesi, katılımcı ve şeffaf karar alma süreçlerinin oluşturulması,

Teknolojik Kalkınma: Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi, yenilikçiliğin teşvik edilmesi, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaştırılması, kalkınma, ülkelerin refah seviyesini yükseltmek ve insani gelişmeyi desteklemek için gerekli bir süreçtir.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri de bu amaca hizmet etmektedir. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, küresel kalkınmanın en geniş kapsamlı ve bütüncül girişimidir. Bu hedefler, 2015 yılında kabul edilen ve 2030 yılına kadar gerçekleştirilmesi hedeflenen 17 ana hedefe dayanmaktadır.

Bunlar:

Yoksulluğa Son

Açlığa Son

Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam

Nitelikli Eğitim

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Temiz Su ve Sanitasyon

Erişilebilir ve Temiz Enerji

İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Eşitsizliklerin Azaltılması

Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

Sorumlu Üretim ve Tüketim

İklim Eylemi

Sudaki Yaşam

Karasal Yaşam

Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

Amaçlar için Ortaklıklar

Bu hedefler, tüm dünyada sürdürülebilir kalkınmaya giden yolda önemli bir dönüm noktası teşkil etmektedir. Tüm ülkelerin, işletmelerin, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin bu hedefleri benimsemesi ve ortak çaba göstermesi büyük önem taşımaktadır.

Türkiye, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin uygulanması konusunda çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bazı önemli adımlar şunlardır:

Ulusal Eylem Planı: Türkiye, 2019 yılında "Türkiye'nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ulusal Eylem Planı’nı açıkladı. Bu plan, Türkiye'nin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi ‘ne yönelik ulusal düzeydeki eylemlerini içeriyor.

Kurumsal Yapılanma: Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin koordinasyonu için Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı bünyesinde bir birim oluşturulmuştur.

Raporlama ve İzleme: Türkiye, BM'ye düzenli olarak "Gönüllü Ulusal Gözden Geçirme" raporları sunuyor. Bu raporlar, ülkenin hedeflere ilişkin ilerlemelerini ve planlarını içeriyor.

Farkındalık ve Kapasite Geliştirme: Kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum için eğitimler düzenlenerek Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin benimsenmesi sağlanıyor.

Yerelleştirme: Hedeflerin uygulanması il ve ilçe düzeyinde de destekleniyor. Bazı belediyeler kendi Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri eylem planlarını hazırlamışlardır.

Özel Sektör Katılımı: İş dünyası temsilcileriyle iş birliği geliştirilerek özel sektörün sürdürülebilirlik çabalarına destek verilmektedir.

Sivil Toplum Katılımı: Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin uygulanmasına yönelik olarak sivil toplum kuruluşlarıyla da iş birliği yapılmaktadır.

Türkiye, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini gerçekleştirmek için çeşitli politika ve uygulamaları hayata geçirmektedir. Bu konudaki çalışmalar, ülkenin kalkınma gündeminde önemli bir yer tutmaktadır.

BM Sürdürülebilir Kalkınma hedefleri şüphesiz ki önemlidir. Dünyanın tek tipleştirildiğine dair yorumların da göz ardı edilmeden bu alanda yapılacak her türlü çalışma önemli ve gereklidir. Ancak yerelin kendine has olan özelliklerinin korunarak dünya genelinde adil bölüşüm ve gelişen ekonomik koşullar için ihtiyaç duyulan bir çerçeve görevi görmektedir. En küçük yerleşim birimlerinden dünyanın geneline doğru gelişimin hem nitelikli ve adil hem de sürdürülebilir olması için bütün dünya halklarının katılım ve katkılarının sağlanması faydalı olacaktır.

Yorum Yaz - Arşiv

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın